زبان ریشه در اعماق روح و فطرت انسان دارد و همانند دیگر اجزای هستی با نظم نجومیِ نظام و «ناقور کل» هماهنگ است. بر روی بستر ضخیمی از همانندی ­ها، هر زبان را آهنگی است که از نظم و نسبت و جنس و چینش حروف، کلمات، عبارات و جملات پدید می­ آید. همچنین میان معانی و فیزیک و آهنگ حروف و الفاظ و عبارات همخوانی­ و هماهنگی­ های طبیعیِ پیدا و پنهانی برقرار است که انتقال و تثبیت معانی را تسریع و تسهیل می ­کند. قرآن مجید زبان خدای زبان­ آفرین، فاطر هستی، واضع قوانین زیبایی­ و قواعد ادراک آن­، و معدن چنین قاعدة بزرگی است، بلکه این بُعد هنری و جمالی، از شاخصه­ های خطاب انسانی و جهانیِ قرآن است. تحلیل این بُعد آواییِ قرآن به سبب همین خصوصیت فطری و خلوص خدایی، مهم و بیش از پیش نمایانگر­ بهره ­هایی از لطایف و ظرایف قرآن است.